Geçtiğimiz günlerde, bu platformda -Rostra Strateji’de- yayınlanan ve Av. Haldun Barış tarafından kaleme alınan “Bize Neler Oluyor?” başlıklı yazıda Deng Xiaoping’den bahsedilmiş ve yazar tarafından onun “sessiz, mütevazı, derin” politikalarına dikkat çekilmişti. Bunun üzerine ben de Çince kaynaklardan yararlanarak Deng Xiaoping hakkında Türkçe kaynak oluşturabilmek ve bilgi verebilmek amacıyla bu yazıyı hazırladım.
Deng XiaoPing hayatı boyunca reform ve keşiflerle dolu bir kişilikti. Onun belki de hayat felsefesini yansıtan şu sözleri oldukça beni oldukça etkilemiştir:
“İnsan cesaretli olmalı, denemeye cesaret etmelisiniz ve korkak olamazsınız. Doğru gördüğünüzde cesurca deneyin, ilerleyin.”
Bu söz aslında Xiaoping’in pek çok politikasını da açıklamaktadır. Oldukça cesur, etkili ve yetkin bir lider olan Xiaoping’in hayatı kısaca şu şekildedir:
22 Ağustos 1904’te, Deng Xiaoping Sichuan’ın Guang’aniline bağlı Xiexing köyünde doğdu. 1920’de Huafa Eğitim Derneği’nin düzenlemesiyle Deng Xiaoping ve Deng Shaosheng ile birlikte 20’den fazla öğrenci, Fransa’nın kuzeybatısında Normandiya’daki Bayeux Lisesi’nde eğitim almak üzere o bölgeye gitti. Bu okulda Çinli öğrenciler için ayrı bir sınıf açıldı ve esas olarak Fransızca ve ticaret dersleri aldılar. 1923 yılının Haziran ayında Fransa’da çalışarak eğitim gören Deng Xiaoping, Avrupa’daki Çinli Komünist Gençlik Derneği’ne katıldı ve 1924 yılı Temmuz ayında Çin Komünist Partisi’ne üye oldu. Üniversiteye gitmemiş olmasına rağmen beş yıllık Avrupa’daki eğitim deneyimi modernleşme konusundaki derin anlayışını geliştirdi. 1937 yılı Ağustos ayında Deng Xiaoping, Sekizinci Rota Ordusu Genel Komutanlığı Siyasi Ofisi Başkan Yardımcısı olarak atandı. 1937 yılında Japonya’nın Çin’e saldırmasıyla birlikte Deng, Sekizinci Yol Ordusu’na katıldı ve burada siyasi departmanın başkan yardımcısı olarak görev aldı. Bu dönemde, Japon işgaline karşı direnişin organize edilmesinde kritik bir rol oynayarak Japon işgalcilerine karşı direnişin en ön cephesine girdi.
1949’da, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunda önemli bir görev üstlendi ve yeni hükümetin askeri yapısının inşasına katkıda bulundu. Deng, askeri kariyerinin yanı sıra siyasi alanda da hızla yükseldi. 1960’larda, Çin’in askeri reformları ve modernizasyonu konusunda etkili bir figür haline geldi. Bu süreçte ordunun eğitimi ve donanımında yenilikler yapılmasına öncülük etti.
Deng Xiaoping, Çin’in ekonomisini dönüştüren kişi olarak anılabilir. Deng, önemli reformlar ve politikalarla Çin ekonomisine büyük katkılarda bulunmuştur. 1970’lerin sonlarında başlattığı ekonomik reformlarla, merkezi planlamadan piyasa odaklı ekonomiye geçişi sağlamıştır. Tarımda hane halkı sorumluluğu sistemini tanıtarak çiftçilerin fazla ürünlerini elde tutmalarına izin vermiştir. Ayrıca, Açık Kapı Politikası ile yabancı yatırımı teşvik etmiş ve Özel Ekonomik Bölgeler kurmuştur.
Deng, ekonomik kararları yerel yönetimlere devrederek daha etkin bir yönetim anlayışını benimsemiştir. “Dört Modernizasyon” programı ile tarım, sanayi, ulusal savunma ve bilimde modernleşmeyi desteklemiştir. Sosyal istikrarı önceliklendirmiş ve Batı ile ilişkileri güçlendirerek Çin’in küresel ekonomiye entegrasyonunu sağlamıştır. Onun politikaları, Çin’in hızlı ekonomik büyümesine zemin hazırlamış ve Çin’i dünyanın en büyük ekonomilerinden biri haline getirmiştir.
Deng Xiaoping’in mirası, ekonomik büyüme ve modernleşme ve siyasi istikrar arasında bir denge kurması açısından önemli bir referans noktasıdır. Onun politikaları, günümüzdeki Çin’in ekonomik gücünü şekillendiren temel taşları oluşturmuştur.
Z. Begüm Ermutuş
Yararlanılan Kaynaklar
https://www.12371.cn/2022/02/15/ARTI1644917442162898.shtml
https://www.dswxyjy.org.cn/n1/2024/0826/c423730-40306337.html
ROSTRA STRATEJİ 