Çin, Doğu Türkistan’ı dünya gündeminden unutturmaya ve Doğu Türkistan’da Uygurlara baskı rejimini sürdürmeye devam ediyor.
Doğu Türkistan, binlerce yıldır Türk milletinin anayurtlarından biridir. Uygurlar, Kazaklar, Kırgızlar, Özbekler ve diğer kardeş topluluklar burada kendi dillerini, dinlerini ve kültürlerini yaşatarak Türk dünyasının ayrılmaz bir parçası olmuşlardır. Ancak 1949’da Çin’in bölgeyi işgal etmesiyle bu kadim Türk yurdu, sistemli bir asimilasyon ve baskı politikalarının hedefi hâline gelmiştir.
Çin, Doğu Türkistan’ı kendi tabiriyle “Xinjiang” yani “Yeni Toprak” olarak adlandırmış, bu isimlendirme bile bölgeyi Çinlileştirilecek bir alan olarak gördüğünü göstermiştir. 1950’lerden itibaren milyonlarca Han Çinlisi bölgeye yerleştirilerek Türk nüfusun oranı bilinçli şekilde azaltılmış, demografik yapı değiştirilmiştir. Bu, sadece nüfus mühendisliği değil, Türk kimliğini erozyona uğratma girişimidir.
Bugün Çin’in idari olarak “Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi” adını verdiği bu coğrafya, hem Türk dünyasının doğu kapısı hem de Avrasya ticaret yollarının kavşak noktasıdır.
Doğu Türkistan, Çin’in Kuşak-Yol İnisiyatifi’nin batıya açılan kara koridorunun ilk halkasıdır. Bölgedeki altyapı yatırımları, demiryolu ve enerji projeleri, Pekin’in küresel ticaret stratejisinde merkezi konuma sahiptir. Ancak bu ekonomik kalkınma, yerel Türk halkının doğrudan fayda gördüğü bir süreçten ziyade, Han yerleşimlerinin ve merkezi yönetimin çıkarlarını gözeten bir yapıdadır. Bu noktada, Çin’in Türkiye’de de Kuşak-Yol Projesi’nin destekçilerini artırmak istediği bilinmektedir ve bu konuda dikkatli olunmalıdır.
Doğu Türkistan, Türk dünyası açısından, geleceğin stratejik ve kültürel vizyonunun vazgeçilmez bir parçasıdır. Çin’in güvenlik, ekonomik entegrasyon ve kültürel kontrol politikaları; bölgenin Türk kimliğini zayıflatma riski taşımaktadır. Bu nedenle, Türk dünyasının bu meseledeki tavrı; akılcı diplomasi, kültürel bağların güçlendirilmesi ve uluslararası hukuk zemininde sürdürülebilir girişimlerle desteklenmelidir.
ROSTRA STRATEJİ 